ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΘΩΩΣΗΣ ΑΠΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

Η ποινική διαδικασία είναι, αν μη τι άλλο, εξαιρετικά ψυχοφθόρα, πρώτα απ’ όλους για τον κατηγορούμενο, ενώ συνήθως συνεπάγεται οικονομικές θυσίες από πλευράς του. Για τον λόγο αυτό, ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας αναγνωρίζει στον τελευταίο δικαίωμα να αξιώσει αποζημίωση από το Δημόσιο σε μια σειρά από περιπτώσεις.

Συγκεκριμένα, και σύμφωνα με το άρθρο 535 ΚΠΔ, το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση από το Δημόσιο έχουν:

1. οι προσωρινά κρατηθέντες, που αθωώθηκαν αμετάκλητα με βούλευμα ή απόφαση δικαστηρίου
2. οι κρατηθέντες με καταδικαστική απόφαση, η οποία μετέπειτα εξαφανίσθηκε αμετάκλητα συνεπεία ενδίκου μέσου
3. οι καταδικασθέντες και κρατηθέντες, που αθωώθηκαν με δικαστική απόφαση ύστερα από επανάληψη της διαδικασίας
4. όσα από τα παραπάνω πρόσωπα τιμωρήθηκαν μετέπειτα με ποινή μικρότερης διάρκειας από αυτή που εξέτισαν αρχικά, και
5. οι κρατηθέντες, για τους οποίους στη συνέχεια έπαυσε οριστικά η ποινική δίωξη ή κηρύχθηκε απαράδεκτη με αμετάκλητη απόφαση ή βούλευμα, εφόσον οι λόγοι της οριστικής παύσης ή του απαραδέκτου της ποινικής δίωξης ήταν πρόδηλο ότι συνέτρεχαν κατά τον χρόνο έκδοσης της καταδικαστικής απόφασης ή του παραπεμπτικού βουλεύματος ή η ποινική δίωξη θεωρήθηκε σαν να μη έγινε κατ’ άρθρο 77.

Μάλιστα, η παράγραφος 2 του άρθρου ορίζει ότι «όσοι κρατήθηκαν λόγω καταδίκης ή κρατήθηκαν προσωρινά κατά την παρ. 1 έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση, και αν ακόμη έχουν απαλλαγεί επειδή, μολονότι τέλεσαν την πράξη, δεν τους επιβλήθηκε ποινή για οποιονδήποτε λόγο». Το σχετικό, δε, δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί και από τους κληρονόμους του δικαιούχου, κατά τα ποσοστά των κληρονομικών τους μερίδων.

Απαραίτητη, φυσικά, προϋπόθεση άσκησης του ανωτέρω δικαιώματος αποζημίωσης είναι το αρμόδιο κατά περίπτωση συμβούλιο ή ποινικό δικαστήριο να αναγνωρίσει προηγουμένως με απόφασή του τη συναφή υποχρέωση του Δημοσίου, με την οποία θα καθορίζει και το οφειλόμενο ποσό. Αν, δε, ο δικαιούχος θεωρεί πως το επιδικασθέν ποσό είναι ανεπαρκές για την πλήρη αποκατάσταση της σε αυτόν προκληθείσας ζημίας, μπορεί μέσω της έγερσης αγωγής να διεκδικήσει μεγαλύτερη αποζημίωση από το Δημόσιο.