Με πρόσφατη απόφασή του το Ειρηνοδικείο Αθηνών διέταξε την εξάλειψη προσημείωσης υποθήκης με αίτηση της κληρονόμου της οφειλής αλλά και του βεβαρημένου ακινήτου, η οποία δεν είχε μεν προβεί σε αποδοχή της κληρονομίας, πλην όμως είχε προβεί σε ολική εξόφληση της υφιστάμενης οφειλής (ΕιρΑθ 49/2023).
Ειδικότερα, η αιτούσα είχε καταστεί καθολική κληρονόμος της αποβιωσάσης οφειλέτιδας, δυνάμει ιδιόγραφης διαθήκης της τελευταίας. Έως την χρονική στιγμή της αίτησης εξάλειψης της προσημείωσης, η αιτούσα δεν είχε προβεί σε πράξη αποδοχής της επαχθείσας σε αυτήν κληρονομίας. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι δεν είχε παρέλθει η τετράμηνη προθεσμία αποποίησης της κληρονομίας, το Δικαστήριο έκρινε ότι είχε στο μεταξύ χωρέσει σιωπηρή αποδοχή αυτής, καθώς η αιτούσα είχε με ενεργό τρόπο αναμειχθεί στην κληρονομιαία περιουσία, αποπληρώνοντας, μεταξύ άλλων, την υφιστάμενη οφειλή, δυνάμει της οποίας είχε εγγραφεί και προσημείωση στο κληρονομιαίο ακίνητο.
Βάσει των σχετικών διατάξεων του ΑΚ (α. 1710 παρ. 1, 1846, 1193, 1195, 1198 και 1199), η κυριότητα των κληρονομιαίων ακινήτων μεταβαίνει στον κληρονόμο αναδρομικά από τον θάνατο του κληρονομουμένου, μόνον αν ο κληρονόμος αποδεχθεί, με δημόσιο έγγραφο, την κληρονομιά και μεταγράψει την περί της αποδοχής δήλωση του ή εκδοθεί κληρονομητήριο και αυτό μεταγραφεί ή καταχωριστεί στα οικεία κτηματολογικά φύλλα. Μέχρι, δε, τη μεταγραφή κωλύεται στην άσκηση των εξουσιών που εκδηλώνονται προς τρίτους και στοχεύουν είτε στην προστασία του δικαιώματος είτε στην ελεύθερη κυκλοφορία του στις συναλλαγές.
Ως αναφέρθηκε, η κληρονόμος και αιτούσα δεν είχε προβεί ούτε σε αποδοχή της επαχθείσας κληρονομίας, ούτε σε έκδοση κληρονομητηρίου, συνεπώς δεν νομιμοποιούταν να ασκήσει την αίτηση υπό την ιδιότητά της ως κυρία του βεβαρημένου ακινήτου. Ωστόσο, το Ειρηνοδικείο έκρινε ότι η αιτούσα δικαιολογούσε πράγματι έννομο συμφέρον για την άσκηση της αίτησης εξάλειψης, όχι ως κυρία του ακινήτου, αφού δεν είχε ακόμη αποδεχθεί με δημόσια πράξη την επαχθείσα κληρονομία, αλλά ως κληρονόμος της οφειλής, ήτοι ως οφειλέτιδα, πράγμα που λαμβάνεται υπόψη και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο.
Συνεπώς, και σύμφωνα με την ανωτέρω κρίση του Ειρηνοδικείου Αθηνών, ενεργητικώς νομιμοποιούμενοι να ζητήσουν την εξάλειψη προσημείωσης υποθήκης είναι όχι μόνο ο κύριος του βεβαρημένου ακινήτου, αλλά και ο ίδιος ο οφειλέτης, ο οποίος είναι δυνατόν να μην ταυτίζεται πάντοτε με τον κύριο του ακινήτου, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση της προηγούμενης εξόφλησης της οφειλής.
