Στις περιπτώσεις όπου η κυριότητα ενός ακινήτου ανήκει σε περισσότερους συγκυρίους και ένας από αυτούς επιθυμεί να διακοπεί η σχέση αυτή συγκυριότητας, μπορεί να ζητήσει δικαστικά την διανομή του ακινήτου.
Πολύ συχνά, στις περιπτώσεις όπου η κυριότητα ενός ακινήτου ανήκει σε περισσότερα άτομα, δημιουργούνται συγκρούσεις μεταξύ των συγκύριων. Παρατηρείται το φαινόμενο να δημιουργούνται διενέξεις σε σχέση με την αξιοποίηση, την πώληση, ή την χρήση του ακινήτου από τους συγκυρίους. Τι μπορεί να γίνει σε αυτή την περίπτωση;
Όταν υπάρχουν περισσότεροι του ενός συγκύριοι σε ένα ακίνητο, υπάρχει δικαίωμα κοινωνίας, όπως αυτό προβλέπεται από τα Άρθρα 785 επ. του Αστικού Κώδικα. Σύμφωνα με τα Άρθρα 797- 798 ΑΚ, η κοινωνία μπορεί να λυθεί και η λύση αυτής επέρχεται με διανομή του ακινήτου.
Αν δεν συμφωνούν για την διανομή όλοι οι κοινωνοί (συγκύριοι), κάθε κοινωνός μπορεί να απαιτήσει δικαστική διανομή του ακινήτου. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή, αποφαίνεται ο Δικαστής και διατάσσει την διανομή του ακινήτου. Η διανομή μπορεί να γίνει είτε αυτούσια, είτε με πλειστηριασμό.
Η διανομή γίνεται αυτούσια, αν το ακίνητο είναι δυνατό να διανεμηθεί, να διαιρεθεί δηλαδή σε μέρη, ανάλογα με την μερίδα του καθενός, χωρίς να μειωθεί η αξία του. Περαιτέρω, το Δικαστήριο, μπορεί για την εξίσωση άνισων μερών, στην περίπτωση της αυτούσιας διανομής, να αποφασίσει ότι οι κοινωνοί που λαμβάνουν ορισμένα μέρη θα καταβάλουν σε άλλους κοινωνούς ορισμένο χρηματικό ποσό, που έχει αποζημιωτικό χαρακτήρα.
Το Δικαστήριο εξετάζει, αν από τα ιδανικά μερίδια των κοινωνών, την έκταση και τα χαρακτηριστικά του διανεμητέου ακινήτου, κατά τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής, είναι δυνατή η αυτούσια διανομή του, με τρόπο όμως που αυτή να είναι συμφέρουσα, να μην μειώνεται η αξία του και να μην ζημιώνεται κανείς από τους συγκυρίους.
Αν δεν είναι δυνατή η αυτούσια διανομή του ακινήτου, η διαίρεσή του δηλαδή σε μέρη, επειδή αυτή είναι ανέφικτη ή ασύμφορη, διατάσσεται από το Δικαστήριο η πώληση του με πλειστηριασμό. Σε αυτήν την περίπτωση, το ακίνητο πλειστηριάζεται και οι συγκύριοι λαμβάνουν το χρηματικό τους μερίδιο, ανάλογα με το μερίδιο καθενός επί του ακινήτου.
