Στον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο, δύο ιδιαίτερες μορφές εταιρειών ξεχωρίζουν: οι κοινοπραξίες, που ανήκουν στις προσωπικές εταιρείες, και οι εταιρείες δημόσιου ενδιαφέροντος, που εντάσσονται στις ανώνυμες εταιρείες. Οι κοινοπραξίες συγκροτούνται για τη συνεργασία ανεξάρτητων επιχειρήσεων με σκοπό την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων, ενώ οι εταιρείες δημόσιου ενδιαφέροντος χαρακτηρίζονται από τη σημασία των δραστηριοτήτων τους για την εθνική ή διεθνή επιχειρηματική κοινότητα.
Κοινοπραξία
Οι κοινοπραξίες συχνά αναφέρονται ως «εταιρείες ευκαιρίας», καθώς συστήνονται για προσωρινούς σκοπούς. Η σύστασή τους απαιτεί συνεργασία σε διάφορους τομείς, όπως τεχνικές γνώσεις, προσωπικό και κεφάλαια. Παραδείγματα κοινοπραξιών περιλαμβάνουν:
- Κοινοπραξίες για την εκτέλεση τεχνικών έργων.
- Τραπεζικές κοινοπραξίες για την παροχή μεγάλων δανείων (consortium).
- Κοινοπραξίες για τη δημιουργία κοινής θυγατρικής επιχείρησης (joint venture).
Η κοινοπραξία μπορεί να υπαχθεί σε διάφορες κατηγορίες νομικών μορφών, ανάλογα με τον σκοπό της:
- Εμπορική εταιρεία, εάν επιδιώκει εμπορικές συναλλαγές.
- Εταιρεία του Αστικού Κώδικα, εάν δεν έχει αποκλειστικά εμπορικό σκοπό.
- Αφανής εταιρεία, εάν η σχέση των μελών περιορίζεται στις εσωτερικές συναλλαγές.
Βάσει του Ν. 4072/2012, η κοινοπραξία μπορεί να αποκτήσει νομική προσωπικότητα και πτωχευτική ικανότητα, εφόσον καταχωρηθεί στο Γ.Ε.ΜΗ. Σε αυτή την περίπτωση, θεωρείται αυτομάτως ομόρρυθμη εταιρεία, με τις σχετικές ρυθμίσεις να εφαρμόζονται άμεσα.
Εταιρείες Δημόσιου Ενδιαφέροντος
Οι εταιρείες δημόσιου ενδιαφέροντος αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία ανωνύμων εταιρειών, είτε εισηγμένων είτε μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο. Η ίδρυσή τους απαιτεί έγκριση από το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, με αντίστοιχο έλεγχο νομιμότητας τόσο κατά τη σύσταση όσο και κατά τις τροποποιήσεις του καταστατικού τους.
Ο χαρακτηρισμός «δημόσιου ενδιαφέροντος» προκύπτει από την ύπαρξη πολλών ενδιαφερόμενων μερών (stakeholders), πέραν των μετόχων, που επηρεάζονται από τη λειτουργία της εταιρείας. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται:
- Ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις.
- Πιστωτικά ιδρύματα.
- Άλλες εταιρείες με σημαντικό κοινωνικό ή οικονομικό αποτύπωμα (π.χ. Δ.Ε.Η.).
Για τις εταιρείες δημόσιου ενδιαφέροντος, εκτός από την εγκριτική πράξη του Υπουργείου, απαιτείται άδεια λειτουργίας, ώστε να καταχωρηθούν στο Γ.Ε.ΜΗ. Επιπλέον, μπορεί να απαιτείται πρόσθετη έγκριση από αρμόδιες αρχές, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ανάλογα με τη φύση των δραστηριοτήτων τους.
Η συνεχής εξέλιξη των κανόνων που διέπουν τις κοινοπραξίες και τις εταιρείες δημόσιου ενδιαφέροντος στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας, της αποτελεσματικής λειτουργίας και της προστασίας όλων των ενδιαφερόμενων μερών.
