Το ευρωπαϊκό εταιρικό δίκαιο έχει αρχίσει να κωδικοποιείται σταδιακά, με σημαντικό σταθμό την Οδηγία 1132/2017. Παρόλο που τα κράτη-μέλη διατηρούν ξεχωριστές νομοθετικές πράξεις περί εταιρειών, οι ρυθμίσεις αυτές προσαρμόζονται στις ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμούς. Η εναρμόνιση του εταιρικού δικαίου αποσκοπεί στη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ενίσχυση της ενιαίας αγοράς.
Βασικά Σημεία της Εναρμόνισης
Η εναρμόνιση του εταιρικού δικαίου εξυπηρετεί, καταρχάς, την ελεύθερη εγκατάσταση επιχειρήσεων σε όλη την Ένωση, υλοποιώντας το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας του επιχειρείν, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 16 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
Μέσω της σύγκλισης των εθνικών κανόνων, έχουν διαμορφωθεί κοινά πρότυπα που αφορούν:
- Την προστασία των μετόχων και των δικαιωμάτων τους.
- Τους κανόνες για τις δημόσιες προσφορές εξαγοράς μετοχών ανωνύμων εταιρειών.
- Τις υποχρεώσεις δημοσιότητας για τα υποκαταστήματα των εταιρειών.
- Τις διαδικασίες συγχώνευσης και διάσπασης εταιρειών.
- Τους ελάχιστους κανόνες λειτουργίας των μονοπρόσωπων εταιρειών περιορισμένης ευθύνης.
- Τη λογιστική παρακολούθηση και τις χρηματοοικονομικές εκθέσεις.
- Τη διασύνδεση των εμπορικών και εταιρικών μητρώων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ειδικότερα, για τη μεταφορά της καταστατικής έδρας μιας εταιρείας περιορισμένης ευθύνης σε άλλο κράτος-μέλος, έχει διασφαλιστεί ότι πραγματοποιείται χωρίς περιορισμούς, ενισχύοντας την ελευθερία εγκατάστασης. Οι επιχειρήσεις μπορούν να προσαρμόζονται στις συνθήκες της αγοράς και να αξιοποιούν νέες ευκαιρίες μέσω διασυνοριακών συγχωνεύσεων, διασπάσεων και μετατροπών.
Διευκόλυνση των Διασυνοριακών Εταιρικών Πράξεων
Από τον Νοέμβριο του 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο υιοθέτησαν νέα οδηγία που άρει εμπόδια στην ελεύθερη εγκατάσταση εταιρειών, διευκολύνοντας τις διασυνοριακές μετατροπές, συγχωνεύσεις και διασπάσεις. Παράλληλα, εισήχθησαν επιπλέον διαδικασίες και ειδικοί κανόνες για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις εταιρειών περιορισμένης ευθύνης.
Σημαντική πρόοδος έχει γίνει και ως προς τα δικαιώματα των εργαζομένων, των μετόχων μειοψηφίας και των πιστωτών. Οι εργαζόμενοι ενημερώνονται και εκφράζουν τη γνώμη τους σχετικά με τις επιπτώσεις των διασυνοριακών εταιρικών μεταβολών, ενώ οι μέτοχοι και οι πιστωτές απολαμβάνουν αυξημένες εγγυήσεις για την προστασία των συμφερόντων τους.
Η συνεχιζόμενη εξέλιξη του ευρωπαϊκού εταιρικού δικαίου στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου, ευέλικτου και εναρμονισμένου πλαισίου που θα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην παγκόσμια αγορά.
