Το δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού, και ειδικότερα το άρθρο 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιβάλλει περιορισμούς στις τιμολογιακές πρακτικές των δεσποζουσών επιχειρήσεων. Παρότι μια επιχείρηση έχει το δικαίωμα να προστατεύει τα εμπορικά της συμφέροντα, ορισμένες εκπτωτικές πολιτικές εξετάζονται με επιφυλακτικότητα από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια και τις ρυθμιστικές αρχές.
Τύποι Εκπτώσεων και η Νομική τους Αντιμετώπιση
Εκπτώσεις Πίστεως
Οι εκπτώσεις αυτές χορηγούνται όταν ο αγοραστής αγοράζει συγκεκριμένη ποσότητα προϊόντων από τη δεσπόζουσα επιχείρηση. Όσο αυξάνεται η ποσότητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η παρεχόμενη έκπτωση. Παρότι αποτελούν συνηθισμένη εμπορική πρακτική, τα ευρωπαϊκά δικαστήρια τις αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα, ιδίως όταν προέρχονται από δεσπόζουσες επιχειρήσεις.
Εκπτώσεις Αποκλειστικότητας και Στόχων
Οι εκπτώσεις που δίνονται σε πελάτες με την προϋπόθεση να προμηθεύονται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο από μια επιχείρηση εξομοιώνονται με τις εκπτώσεις στόχων. Αυτά τα εκπτωτικά συστήματα μπορεί να έχουν περιοριστικά αποτελέσματα στον ανταγωνισμό, αποτρέποντας την είσοδο νέων ανταγωνιστών στην αγορά και ενισχύοντας τη δεσπόζουσα θέση της επιχείρησης.
Εκπτώσεις Όγκου
Παραδοσιακά, οι εκπτώσεις όγκου (ή ποσοτήτων) θεωρούνταν σύννομες, καθώς αντανακλούν οικονομίες κλίμακας και επιβραβεύουν τους αγοραστές για μεγάλες παραγγελίες. Ωστόσο, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να κριθούν καταχρηστικές, εάν οδηγήσουν σε περιορισμό του ανταγωνισμού.
Δικαστική και Θεωρητική Αντιμετώπιση
Η νομολογία της ΕΕ συχνά χαρακτηρίζει τις παραπάνω πρακτικές ως καταχρηστικές, αξιολογώντας τες με βάση τα χαρακτηριστικά τους (π.χ. αν είναι πολύ υψηλές, διαρκούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή αποκλείουν ανταγωνιστές από την αγορά). Αντίθετα, η θεωρία τάσσεται υπέρ μιας πιο ευέλικτης προσέγγισης, υποστηρίζοντας ότι τα δικαστήρια δίνουν υπερβολική έμφαση στη μορφή των εκπτώσεων και όχι στα πραγματικά τους αποτελέσματα στον ανταγωνισμό.
Συμπερασματικά, ο περιορισμός των εκπτωτικών συστημάτων από δεσπόζουσες επιχειρήσεις μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη δυνατότητα τους να προσελκύσουν πελάτες και να διαμορφώσουν ελεύθερα την εμπορική τους πολιτική. Μια ισορροπημένη προσέγγιση, που λαμβάνει υπόψη τόσο την προστασία του ανταγωνισμού όσο και την οικονομική ανάλυση των επιπτώσεων των εκπτώσεων, είναι απαραίτητη για τη διαμόρφωση δίκαιων και λειτουργικών εμπορικών πρακτικών.
