Με το ν. 4635/2019, σε εναρμόνιση με την Οδηγία (ΕΕ) 2017/1132 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες εμπορικής δημοσιότητας που διέπουν τις εταιρίες (δημοσίευση ισολογισμών, αποφάσεις γενικών συνελεύσεων κ.ά), με σκοπό τη μείωση της γραφειοκρατίας. Παράλληλα θεσμοθετήθηκε η χορήγηση πιστοποιητικού καλής λειτουργίας στις επιχειρήσεις, μέσω του σχεδίου διατάξεων για το ‘Γενικό Εμπορικό Μητρώο’.
Οι διατάξεις αυτές, τέθηκαν ήδη σε εφαρμογή από τις 30-01-2020.
Οι κυριότερες αλλαγές που προβλέπονται στον Ν.4635/2019 συνοπτικά είναι οι ακόλουθες:
- Θέσπιση υποχρέωσης Διαλειτουργικότητας και σύνδεσης με το TAXIS προκειμένου να απαλλαγούν οι επιχειρήσεις από την υποχρέωση υποβολής παρεμφερών δηλώσεων με τα ίδια ή παρεμφερή στοιχεία σε περισσότερες κρατικές υπηρεσίες. Θεσπίζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Πλατφόρμα (BRIS), με την οποία ρυθμίζεται η Διαλειτουργικότητα στο Πλαίσιο διασύνδεσης εθνικών συστημάτων Γ.Ε.ΜΗ και σύνδεσης αυτών με το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Φορολογίας (Ο.Π.Σ.Φ) (Taxis) σχετικά με τη λήψη και διαβίβαση δεδομένων που προβλέπονται ως καταχωριζόμενα από τους υπόχρεους. Με βάση την ανωτέρω δυνατότητα το Γ.Ε.ΜΗ μπορεί να συνδέεται και με άλλα μητρώα, υπό την προϋπόθεση της τήρησης του GDPR Το πληροφοριακό σύστημα της βάσης δεδομένων αποτελείται από: α) Γενικό Ευρετήριο Επωνυμιών, β) Μερίδα και γ) Φάκελο. Η πρόσβαση στα έγγραφα του φακέλου γίνεται κατόπιν ηλεκτρονικής αίτησης μέσω της μερίδας.
- Σύσταση μητρώου πιστοποιημένων χρηστών Γ.Ε.ΜΗ και ΥΜΣ
Συστήνεται στην Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος, Υπηρεσία Υποστήριξης και Ανάπτυξης των Πληροφοριακών Συστημάτων Γ.Ε.ΜΗ και ΥΜΣ, η οποία αποτελεί οργανική ομάδα της ΚΕΕΕ.
- Πρόβλεψη κανόνων οργάνωσης και λειτουργίας των Υ.Γ.Ε.ΜΗ
Οι υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ διαρθρώνονται ως εξής:
α) Ειδικές Υ.Γ.Ε.ΜΗ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τα κατά αρμόδια τμήματα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή που ορίζονται ως ειδικές Υ.Γ.Ε.ΜΗ των Εταιρειών. Οι εν λόγω υπηρεσίες θα είναι πλέον αποκλειστικά αρμόδιες για την δημοσίευση όλων των πράξεων που απαιτούνται για την εμπορική δημοσιότητα.
β) Τμήματα Υ.Γ.Ε.ΜΗ των επιμελητηρίων τα οποία είναι αρμόδια για την εγγραφή των χρηστών, κάθε καταχώριση που αφορά στους υπόχρεους, την παραλαβή, πρωτοκόλληση εφόσον δεν γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο και τον έλεγχο πληρότητας των σχετικών αιτήσεων, την παραλαβή και τον έλεγχο αιτήσεων έγκρισης επωνυμίας, εφόσον δεν γίνεται ηλεκτρονικά και μόνο εφόσον η συγκεκριμένη διαδικασία δεν γίνεται μέσω της ΥΜΣ.
γ) Πιστοποιημένοι Συμβολαιογράφοι Υ.ΓΕ.ΜΗ, οι οποίοι έχουν κάνει εγγραφή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα προκειμένου να γίνουν πιστοποιημένοι χρήστες και να έχουν πρόσβαση και δυνατότητα ανάρτησης συμβολαιογραφικών πράξεων.
Τα τμήματα των Υ.ΓΕ.ΜΗ είναι υπεύθυνα για την εγγραφή των πιστοποιημένων χρηστών καθώς και για την πρωτοκόλληση, κατάθεση αιτήσεων, έκδοση πιστοποιητικών του άρθρου 111, τον έλεγχο και έγκριση της επωνυμίας των διακριτικών τίτλων καθώς και τη δέσμευση αυτών μόνο όταν η ως άνω διαδικασία γίνεται μεσώ ΥΜΣ κλπ.
Σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότερη αμιγή Επιμελητήρια αρμόδια σ’ έναν τόπο, Ο ΚΑΔ( Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας) θα είναι αυτός που θα καθορίζει την αρμοδιότητα των Υ.Γ.Ε.ΜΗ.
- Εμπορική Δημοσιότητα ( Άρθρο 92) – Καταγραφή όλων των πράξεων και στοιχείων που καταχωρίζονται στο Γ.Ε.ΜΗ, για τους κυριότερους νομικούς τύπους.
Η δημοσιότητα πραγματοποιείται με την εγγραφή ή την καταχώρηση αυτών στο Γ.Ε.ΜΗ των πράξεων και των δεδομένων των υπόχρεων, την ταυτόχρονη δημοσίευση των πράξεων αυτών στον διαδικτυακό τόπο του Γ.Ε.ΜΗ είτε εν συνόλω, είτε εν μέρει των πράξεων που απαιτούν υποχρέωση εμπορικής δημοσιότητας.
- Συστατική δημοσιότητα ( Άρθρο 93):
Η δημοσίευση των πράξεων των νομικών προσώπων είναι υποχρεωτική προκειμένου να αποκτήσουν νομική προσωπικότητα, να επέλθει η τροποποίηση του καταστατικού, να πραγματοποιηθεί η συγχώνευση, διάσπαση, ή μετατροπή σε άλλο εταιρικό μετασχηματισμό με την επιφύλαξη των διατάξεων του Ν.4601/2019 ή άλλου ειδικότερου νόμου, να επέλθει λύση της εταιρείας μετά από απόφαση των εταίρων ή έκδοσης σχετικής διοικητικής πράξης, η εκκαθάριση ή αναβίωση της εκκαθάρισης της εταιρείας, ή αναβίωση του Ν.Π, να επέλθει η απώλεια της νομικής προσωπικότητας με την καταχώριση της διαγραφής του υπόχρεου.
- Έννομη Συνέπεια Δημοσιότητας (Άρθρο 94) – Μη αντιτάξιμο έννομων συνεπειών
Τα πρόσωπα του άρθρου 86 δεν μπορούν να προβάλουν στους τρίτους στοιχεία για τα οποία δεν τηρήθηκαν οι διατυπώσεις δημοσιότητας εκτός και αν αποδείξουν πως οι τρίτοι γνώριζαν.
Σε περίπτωση δε ασυμφωνίας μεταξύ του δημοσιευμένου κειμένου και στοιχείων και πράξεων που επικαλούνται τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, υπερισχύει το δημοσιευμένο κείμενο, δίδοντας και πάλι την δυνατότητα να το ανατρέψουν αποδεικνύοντας την γνώση των τρίτων.
Σε περίπτωση διάστασης μεταξύ της ημερομηνίας δημοσίευσης και της ημερομηνίας καταχώρησης για τις αποσβεστικές προθεσμίες λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία δημοσίευσης και όχι η ημερομηνία καταχώρησης των πράξεων, στα πλαίσια της τήρησης και της κάλυψης της αρχής της δημοσιότητας.
- Πρόβλεψη συνεπειών για υπόχρεους έγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ που δεν εκτελούν την εμπορική δημοσιότητα, πέραν των προστίμων.
Παράλειψη της δημοσίευσης πράξεων, τους αποστερεί από την δυνατότητα να συμμετάσχουν σε δημόσιους διαγωνισμούς, προμηθειών και διαγωνισμών σύμφωνα με το άρθρο 1 Ν.1256/1982, προγράμματα ΕΣΠΑ, ωστόσο με την δημοσίευση των πράξεων αίρεται και το ανωτέρω κώλυμα επιπρόσθετα προβλέπεται ως συνέπεια της παράλειψης τήρησης των διατυπώσεων δημοσιότητας η Αναστολή Καταχώρησης Πράξεων Εγγραφών.
Με πράξη της αρμόδιας Υ.Γ.Ε.ΜΗ επέρχεται αναστολή καταχωρίσεων των πράξεων ενός Νομικού Προσώπου, είτε αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αίτησης του τρίτου που αποδεικνύει έννομο συμφέρον στις περιπτώσεις:
Α) αν για 2 χρόνια δεν τηρεί τις υποχρεώσεις δημοσίευσης πράξεων στο Γ.Ε.ΜΗ
Β) αν για 2 χρόνια μετά τη θέση σε εκκαθάριση δεν προβεί σε δημοσίευση ισολογισμού έναρξης εκκαθάρισης
Γ) αν έχει ανασταλεί ο Α.Φ.Μ του. Η απόφαση βέβαια ανακαλείται αν εκλείψουν οι παραπάνω λόγοι. Μέχρι την ανάκληση της απόφασης αναστολής επιτρέπονται μόνο οι οριζόμενες στο άρθρο 108 δημοσιεύσεις
- Διατάξεις αφορούσες τις αλλοδαπές εταιρείες που εγκαθίστανται στην Ελλάδα.
Εφαρμογή διατυπώσεων που ορίζονται από το ελληνικό δίκαιο.
Σε περίπτωση περισσότερων του ενός υποκαταστήματος από μια εταιρεία, στοιχεία όπως η ιδρυτική πράξη και το καταστατικό, λογιστικά έγγραφα καθώς και τα έγγραφα που ορίζονται στο άρθρο 99 δηλαδή νομιμοποιητικά έγγραφα εκπροσώπησης των εταιρειών κλπ, μπορούν να διατηρούνται στη μερίδα του Γ.Ε.ΜΗ που έχει επιλέξει η εταιρεία.
Εφόσον έχουν τηρηθεί οι διατυπώσεις δημοσιότητας αφορούσες τον διορισμό εκπροσώπων αλλοδαπών εταιρειών για τη δραστηριότητα του υποκαταστήματός τους, δεν αντιτάσσεται στους τρίτους οποιοδήποτε ελάττωμα εκτός αν η εταιρεία αποδείξει ότι οι τρίτοι γνώριζαν το ελάττωμα αυτό. Ομοίως δεν προβάλλεται έναντι των τρίτων και οποιοδήποτε περιορισμός ως προς την εξουσία των προσώπων αυτών εκτός και αν αποδειχθεί πως οι τρίτοι γνώριζαν ενδεχόμενη ανάκληση εξουσίας κάποιας διαχειριστικής πράξης.
- Καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ και Πρόβλεψη αυστηρού χρονικού πλαισίου εντός του οποίου θα πρέπει να γίνεται ο έλεγχος πληρότητας και νομιμότητας υλοποίηση της εμπορικής δημοσιότητας από τις Υ.Γ.Ε.ΜΗ
Με το νέο νόμο επέρχεται απλοποίηση της διαδικασίας καταχώρησης και προβλέπεται αυτοματοποιημένη καταχώρηση χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος πληρότητας ή νομιμότητας δυνάμει των άρθρων 102 -103 όσων:
Α) περιβληθήκαν τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου
Β) αφορούν προσωπικές εταιρείες εκτός των περιπτώσεων λύσεως, εκκαθάρισης, διαγραφής, αναβίωσης,
Γ) αφορούν κεφαλαιουχικές εταιρείες εκτός των ως άνω περιπτώσεων οπότε θα καθίσταται αυτοματοποιημένη η καταχώρηση.
Από την αυτοματοποιημένη καταχώρηση εξαιρούνται οι πράξεις των εταιρικών μετασχηματισμών όπως αυτές προβλέπονται από το ν.4601/2019.
Εντός 20 ημερών επιβάλλεται στον υπόχρεο να αιτηθεί προς δημοσίευση των πράξεων που απαιτείται να δημοσιευθούν. Με την παρέλευση των 20 ημερών επιβάλλονται στον υπόχρεο οι κυρώσεις του άρθρου 114.
Η αρμόδια Υ.Γ.Ε.ΜΗ προβαίνει στον έλεγχο εντός 5 ημερών, ενώ σε περίπτωση μεγάλου όγκου υπάρχει η δυνατότητα παράτασης άλλων 5 ημερών και αυτό έπειτα από έγκριση του αρμόδιου Προϊστάμενου.
Η διαδικασία καταχώρισης ολοκληρώνεται με την αποθήκευση των δεδομένων στην πληροφοριακή βάση δεδομένων του Γ.Ε.ΜΗ ώστε αυτά να παραμένουν αναλλοίωτα. Μόλις συντελεστεί η καταχώριση αποστέλλεται στην αρμόδια Υ.Γ.Ε.ΜΗ και αποδεικτικό υποβολής της δήλωσης/αίτησης ή διόρθωσης κ.ο.κ. Δικαίωμα προσβασιμότητας και ορθότητας και πληρότητας του φακέλου με βάση την κάθε αίτηση έχει ο αρμόδιος υπάλληλος. Οι εγγραφές και οι καταχωρήσεις στο Γ.Ε.ΜΗ μέχρι την διόρθωση τους τεκμαίρονται ως ορθές.
Έτσι από 31-01-2020 και σύμφωνα με την υπ’ αριθ. πρωτ.: 6084 – 20/01/2020 εγκύκλιο του Υπουργείου Ανάπτυξης διευκρινίζεται πλέον ρητά και απομπλέκονται οι Περιφέρειες από τον έλεγχο Νομιμότητας των στοιχείων και των πράξεων των Α.Ε., έτσι σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4635/2019 (Α’ 167) η αρμοδιότητα της άσκησης ελέγχου νομιμότητας επί των πράξεων και των στοιχείων των Ανωνύμων Εταιρειών, όπως προβλέπεται στις διατάξεις του άρθρου 9 του ν. 4548/2018 (Α’ 104) καθώς και η σχετική αρμοδιότητα της άσκησης ελέγχου νομιμότητας επί των πράξεων και των στοιχείων των εταιρικών μετασχηματισμών του ν.4601/2019 (Α’ 44) όταν σε αυτές εμπλέκεται ο νομικός τύπος της ανώνυμης εταιρείας μεταφέρεται από τις Περιφερειακές Ενότητες της χώρας στις Υ.Γ.Ε.ΜΗ των Επιμελητηρίων. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 116 του ν. 4635/19 προβλέπονται τα εξής «όπου στον ν. 4548/2018 και στον ν. 4601/2019 γίνεται αναφορά σε έλεγχο νομιμότητας, έλεγχο πληρότητας, έγκριση ή εγκριτική απόφαση Περιφέρειας, Περιφερειακής Ενότητας ή του Περιφερειάρχη νοείται πλέον έλεγχος της αρμόδιας για τον υπόχρεο Υ.Γ.Ε.ΜΗ και απόφαση του Προϊστάμενου αυτής». Να διευκρινιστεί στο σημείο αυτό πως τα εκκρεμή αιτήματα, δηλαδή όσα υποβλήθηκαν από τους υπόχρεους έως τις 30-01-2020 θα πρέπει υποχρεωτικά να ολοκληρωθούν σύμφωνα με την ανωτέρω εγκύκλιο από τις ΠΕ.
- Καθιέρωση Πιστοποιητικού Καλής Λειτουργίας ( Good Standing)
Μια από τις βασικές τομές του συγκεκριμένου Νόμου είναι η χορήγηση πιστοποιητικού καλής λειτουργίας στις επιχειρήσεις. Αυτό θα δίδεται εφόσον το εγγεγραμμένο πρόσωπο:
α. δεν έχει διαγραφεί,
β. δεν βρίσκεται σε κατάσταση λύσης και σε διαδικασία εκκαθάρισης,
γ. δεν έχει κατατεθεί για το πρόσωπο αυτό αίτηση συλλογικής διαδικασίας ικανοποίησης των πιστωτών (ιδίως πτώχευσης, εξυγίανσης, συνδιαλλαγής, ειδικής διαχείρισης, ειδικής εκκαθάρισης), εκτός αν υπάρχει τέτοια αίτηση και το πρόσωπο αυτό έχει υπαχθεί στην συλλογική διαδικασία, αλλά έχει εξέλθει αυτής ή υπάρχει καταχώριση του άρθρου 3 παρ. 4 του ΠτωχΚ (Ν. 3588/2007) ή έχει επικυρωθεί το σχέδιο αποπληρωμής των πιστωτών από το δικαστήριο ή έχει απαλλαγεί, δ) έχει εκπληρώσει την υποχρέωση δημοσίευσης πράξεων ή νομίμως έχει απαλλαχθεί από την υποχρέωση αυτή.
Το πιστοποιητικό θα ισχύει για δύο μήνες και θα δημιουργεί μαχητό τεκμήριο ισχύος των βεβαιούμενων σ’ αυτό έναντι κάθε τρίτου, εκτός αν αποδειχθεί ότι ο τρίτος γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει την πραγματική κατάσταση και το εγγεγραμμένο πρόσωπο δολίως απέκρυψε την πραγματική κατάσταση από τον τρίτο.
Συνοψίζοντας παρόλο που ο Ν.3419/2005 που εισήγαγε για πρώτη φορά το θεσμό του Γενικού Εμπορικού Μητρώου, ως πάγιο αίτημα της εμπορικής κοινότητας, ο οποίος έμενε ανενεργός σε πληθώρα διατάξεων κανονιστικών ρυθμίσεων, με την νέα νομοθετική ρύθμιση συντελείται μια προσπάθεια απλοποίησης της διαδικασίας, προκειμένου να επιταχυνθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα της χώρας, επιχειρείται σύντμηση των προθεσμιών προς αποφυγή των μεγάλων καθυστερήσεων για την καταχώρηση πράξεων, λήψη αντιγράφων κ.ο.κ.