Όταν το κύριο όνομα ενός προσώπου έχει καταχωρηθεί εσφαλμένα στην ληξιαρχική του πράξη ή είναι ξενόφερτο κλπ, μπορεί να διορθωθεί με την άσκηση σχετικής Αγωγής κατά την εκουσία δικαιοδοσία στο καθ’ ύλην αρμόδιο και κατά τόπο Δικαστήριο. Οι σχετικοί ισχυρισμοί και θέματα πρέπει να αναφερθούν και υποστηριχθούν κατάλληλα και αποτελεσματικά στο δικόγραφο και στο δικαστήριο..
Ενδεικτικά, για να είναι δυνατή η αλλαγή του κύριου ονόματος, θα πρέπει να μην προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη νόμου και θα πρέπει το υφιστάμενο λάθος να δημιουργεί στον κάτοχό του ονόματος σύγχυση κατά τις συναλλαγές του με τις διάφορες κρατικές, δημοτικές, κλπ υπηρεσίες με συνέπεια να του δημιουργούν γραφειοκρατικά και άλλα προβλήματα, αλλά και προβλήματα ψυχολογικής φύσης.
Το άρθρο 13 του Νόμου 344/1976 (όπως αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 28 Ν.4674/2020,ΦΕΚ Α 53/11.3.2020) αναφορικά με την διόρθωση στοιχείων ληξιαρχικών πράξεων μεταξύ άλλων προβλέπει:
- Για τη διόρθωση ληξιαρχικής πράξης απαιτείται τελεσίδικη δικαστική απόφαση.
- Σφάλματα, παρεισφρήσαντα σε ληξιαρχική πράξη, μη αφορώντα στον τόπο, ημέρα, μήνα, έτος και ώρα τέλεσής τους στην πράξη βεβαιουμένου γεγονότος και εφόσον δεν αποδίδονται σε δόλο των συμπραξάντων την πράξη, δύνανται να διορθωθούν επίσης και μετά από άδεια του Εισαγγελέα Πρωτοδικών ή, όπου δεν εδρεύει Εισαγγελέας, του Ειρηνοδίκη, η οποία παρέχεται μετά από έρευνα και εξακρίβωση των πραγματικών στοιχείων, κατόπιν αίτησης παντός έχοντος έννομο συμφέρον.
- Σφάλματα, παρεισφρήσαντα σε ληξιαρχική πράξη προφανώς εκ παραδρομής, μπορούν να διορθωθούν και άνευ αδείας του Εισαγγελέα Πρωτοδικών ή του Ειρηνοδίκη, από τον αρμόδιο ληξίαρχο, μετά από προηγούμενη από αυτόν έρευνα και εξακρίβωση των πραγματικών στοιχείων, κατόπιν αιτήσεως παντός έχοντος έννομο συμφέρον.».
Τι προβλέπει το άρθρο 782 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αναφορικά με την διόρθωση των ληξιαρχικών πράξεων αλλά και την τοπική αρμοδιότητα;
- Όταν ο νόμος απαιτεί δικαστική απόφαση για να βεβαιωθεί ένα γεγονός με το σκοπό να συνταχθεί ληξιαρχική πράξη, η απόφαση εκδίδεται με αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον ή του εισαγγελέα από το ειρηνοδικείο της περιφέρειας του ληξιάρχου ο οποίος θα συντάξει τη ληξιαρχική πράξη.
- Η απόφαση πρέπει να βεβαιώνει και κάθε άλλο στοιχείο που πρέπει κατά το νόμο να περιέχει η ληξιαρχική πράξη, εκτός αν αυτό είναι αδύνατο.
- Οι διατάξεις της παραγράφου 1 εφαρμόζονται και για τη διόρθωση ληξιαρχικής πράξης.
Τι ισχύει για την τοπική αρμοδιότητα σε υποθέσεις διόρθωσης ληξιαρχικής πράξης;
Σύμφωνα με την την υπ’αριθμ. 62/2015 απόφαση του Ειρηνοδικείου Ρόδου αναφορικά με την τοπική αρμοδιότητα σε υποθέσεις διόρθωσης ληξιαρχικής πράξης, το σκεπτικό της εν λόγω απόφασης έκανε δεκτά τα εξής: «Προκειμένου δε περί γεγονότων που συνέβησαν στην αλλοδαπή, αρμόδιος Ληξίαρχος για τη σύνταξη της οικείας ληξιαρχικής πράξης είναι αυτός του Ειδικού Ληξιαρχείου Αθηνών (αρθ. 42 και 43 ν. 344/1976 «περί ληξιαρχικών πράξεων»), αφού στο Ληξιαρχείο αυτό διαβιβάζουν οι προϊστάμενοι των Ελληνικών Προξενικών Αρχών αντίγραφα των ληξιαρχικών πράξεων, που συντάσσουν εκείνοι, για τα γεγονότα, τα οποία συντελέσθηκαν στην αλλοδαπή.
Σύμφωνα δε με τη διάταξη της παρ. 3 του ως άνω άρθρου (782 ΚΠολΔ), τα ανωτέρω εφαρμόζονται και για τη διόρθωση ληξιαρχικής πράξης. Επομένως, το δικάζον Δικαστήριο έχει υποχρέωση να κινηθεί στα πλαίσια του κανόνα που προαναφέρθηκε, αναφορικά με την τοπική του αρμοδιότητα.
Παράλληλα, όμως, δεν πρέπει να λησμονείται ότι ο κανόνας αυτός είναι ενταγμένος στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, της οποίας χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι η ελαστικότητα, δηλαδή η ικανότητα προσαρμογής της στις ιδιαιτερότητες της εκάστοτε δικαζόμενης υπόθεσης.
Συνακόλουθα, και παρά τη σαφή διάταξη του αρθ. 782 παρ. 1 ΚΠολΔ, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η ως άνω ρύθμιση της τοπικής αρμοδιότητας στο νόμο δεν έχει δεσμευτικό, αλλά καθοδηγητικό χαρακτήρα, οπότε δεν αποκλείεται η υποβολή της αίτησης και σε άλλο κατά τόπο Δικαστήριο, όπως εκείνο της κατοικίας του αιτούντος, εφόσον, λόγω των τοπικών συνθηκών του, είναι σε θέση να παρέχει ταχύτερη, αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη έννομη προστασία (ΕφΑΘ 1661/2005 ΕλλΔνη 2006.282, ΜΠΑΘ 4100/2006ΝοΒ 2007.358, Αρβανιτάκη σε Κεραμέα / Κονδύλη / Νίκα, ΕρμΚΠολΔ, τ. II, εκδ. 2000, υπ’ αρθ. 782, αρ. 10).»