ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ – ΕΚΛΟΓΗ ΔΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕΛΗ ΑΕ
Τα μέλη του ΔΣ μιας ΑΕ, εκλέγονται από τη ΓΣ της, είτε με βάση μεμονωμένες υποψηφιότητες, είτε υποψηφιότητες που συμπεριλαμβάνονται σε καταλόγους/ψηφοδέλτια. Η τελευταία επιλογή, θα ήταν ωφέλιμη μεν για τους μετόχους μειοψηφίας, προβληματική όμως, και ως προς αυτό μη επιλέξιμη, από τους πλειοψηφούντες. Επιλέξιμη όμως είναι η επιλογή των αναπληρωματικών μελών του ΔΣ για την αντιμετώπιση προβληματικών καταστάσεων, όπως πχ. ελλιπής σύνθεση του ΔΣ ή σύγκρουση συμφερόντων των μελών του.
Περισσότερα…
Εκλογή του Δ.Σ. από τη Γ.Σ.
Τα μέλη του ΔΣ εκλέγονται από τη ΓΣ, με την επιφύλαξη διαφορετικής ρύθμισης στο νόμο. Με την εκλογή από τη ΓΣ, εξυπηρετείται η αρχή της αυτονομίας και αυτοδιοίκησης της ΑΕ. Οι ιδιοκτήτες (δηλαδή οι μέτοχοί) της, αποκτούν λόγο και συμμετοχή στη διοίκηση της τελευταίας.
Η σχετική αρμοδιότητα της ΓΣ, δεν είναι δυνατό να ανατεθεί σε άλλο όργανο της ΑΕ ή τρίτο. Η ΓΣ λαμβάνει την απόφαση εκλογής του ΔΣ, με συνήθη απαρτία και πλειοψηφία, υπό την επιφύλαξη ότι το καταστατικό δεν προβλέπει, μεγαλύτερα ποσοστά απαρτίας και πλειοψηφίας.
Ο κανόνας εκλογής του ΔΣ από τη ΓΣ ωστόσο, δεν είναι χωρίς εξαιρέσεις. Οι εξαιρέσεις που θεσπίζονται εκ του νόμου συνοψίζονται στις ακόλουθες:
- Στον ορισμό του πρώτου ΔΣ στο αρχικό καταστατικό της ΑΕ.
- Στον απευθείας διορισμό μέλους/μελών ΔΣ από μέτοχο.
- Στην εκλογή μελών από το ΔΣ, σε περίπτωση ελλιπούς ΔΣ.
- Στον διορισμό (προσωρινού) ΔΣ δυνάμει δικαστικής απόφασης.
Εκλογή Δ.Σ. Βάσει Καταλόγων
Η εκλογή του ΔΣ από τη ΓΣ, συνηθίζεται να λαμβάνει χώρα στη βάση του πλειοψηφικού συστήματος, εκλέγονται δηλαδή εκείνοι που θα λάβουν τις περισσότερες ψήφους. Προβλέπεται όμως και η δυνατότητα εκλογής μελών ΔΣ βάσει καταλόγων (δηλ. ψηφοδελτίων).
Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου συστήματος, προβλέπεται ότι υπό την προϋπόθεση σχετικής καταστατικής πρόβλεψης, οι υποψήφιοι για την εκλογή τους στο ΔΣ προτείνονται στη ΓΣ βάσει καταλόγων. Η ΓΣ, εκλέγει από αυτούς ως μέλη ΔΣ, κατά την αναλογία των ψήφων που λαμβάνει κάθε κατάλογος.
Μέσω της συγκεκριμένης ρύθμισης εισάγεται το αναλογικό σύστημα εκλογής από τη ΓΣ. Ως αποτέλεσμα, επέρχεται αναλογικότερη εκπροσώπηση των μετόχων στη διοίκηση της ΑΕ˙ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον των μειοψηφούντων. Η αναλογική εκπροσώπηση στη διοίκηση της ΑΕ, εγκυμονεί όμως κινδύνους για τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων από το ΔΣ. Ιδίως για εκείνες που στη βάση καταστατικής πρόβλεψης ή του νόμου, απαιτούν αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Τα μέλη του ΔΣ που προέρχονται από τους μετόχους μειοψηφίας, θα δικαιούνται στην περίπτωση αυτή, να καταψηφίζουν.
Προϋποθέσεις
- Καταστατική Πρόβλεψη. Η εκλογή βάσει καταλόγων, προϋποθέτει σχετική καταστατική πρόβλεψη. Tο καταστατικό θα πρέπει να εξειδικεύει τη διαδικασία που θα ακολουθείται για την εκλογή των μελών του ΔΣ βάσει καταλόγων, ώστε να αποφεύγονται τυχόν αμφισβητήσεις. Οι τρόποι εκλογής βάσει καταλόγων ποικίλουν. Είναι, μάλιστα, δυνατό να υφίσταται ένας, μόνον ,κατάλογος. Η ανάγκη εξειδίκευσης αφορά ιδίως στον τρόπο κατανομής των εδρών.
Ανάλογα με τις σχετικές καταστατικές προβλέψεις, από τον κάθε κατάλογο εκλέγονται είτε τα πρόσωπα που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους, είτε εκείνα που προηγούνται στη σειρά του καταλόγου. Οι υπόλοιποι θεωρούνται επιλαχόντες, οι οποίοι λογίζονται εκ του νόμου, ως αναπληρωματικά μέλη.
Μια τέτοια καταστατική πρόβλεψη, μπορεί να προβλέπεται στο αρχικό καταστατικό της ΑΕ. Μπορεί όμως να εισαχθεί ή και να καταργηθεί, με απόφαση της ΓΣ. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με απλή απαρτία και πλειοψηφία, εκτός κι αν το καταστατικό αξιώνει υψηλότερα ποσοστά.
- Ανυπαρξία Καταστατικής Πρόβλεψης Απευθείας Διορισμού. Προκειμένου να λάβει χώρα εκλογή μελών ΔΣ στη βάση καταλόγων, προϋποτίθεται ανυπαρξία καταστατικής πρόβλεψης για απευθείας διορισμό μέλους/μελών ΔΣ από μέτοχο.
Αναπληρωματικά Μέλη:
Α. Οριστική Αναπλήρωση.
Εκτός από τα μέλη του ΔΣ, σημαντικό ρόλο ενδέχεται να κληθούν να διαδραματίσουν τυχόν αναπληρωματικά μέλη. Ως τέτοια νοούνται εκείνα που εκλέγονται ή διορίζονται, με σκοπό την αντικατάσταση μέλους/μελών σε περίπτωση απώλειας της ιδιότητας αυτού/αυτών.
Η δυνατότητα εκλογής ή διορισμού αναπληρωματικών μελών, αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της περίπτωσης «κολοβού», όπως λέγεται, ΔΣ. Κατ’ επέκταση, στην αποτροπή δικαστικής προσφυγής για ορισμό προσωρινής διοίκησης, η οποία πρέπει να επιλέγεται σε εξαιρετικές μόνον περιπτώσεις. Δεδομένης μάλιστα, της σχετικής νομοθετικής πρόβλεψης, αντίστοιχη καταστατική πρόβλεψη δεν απαιτείται.
Εκείνος που εκλέγει ή διορίζει το ΔΣ ή μέλη του, μπορεί να εκλέξει ή να διορίσει και αναπληρωματικά μέλη, για την περίπτωση παραίτησης ή θανάτου των προσώπων που εκλέχτηκαν ή διορίστηκαν από αυτόν, καθώς επίσης και εκείνων, που για οποιονδήποτε άλλο λόγο έχασαν την ιδιότητα του μέλους του. Σε περίπτωση εκλογής μελών ΔΣ βάσει καταλόγων, ως αναπληρωματικά μέλη λογίζονται οι επιλαχόντες.
Η σχετική δυνατότητα αναπλήρωσης, παρέχεται σε όλες τις περιπτώσεις εκλογής ή διορισμού του ΔΣ και όχι μόνον σε περίπτωση εκλογής από τη ΓΣ. Κατ’ ακολουθίαν, τα αναπληρωματικά μέλη, είτε θα εκλέγονται από τη ΓΣ και θα ορίζονται στην απόφαση εκλογής του ΔΣ, είτε θα γνωστοποιούνται στην ΑΕ από κοινού με το μέλος που διορίζεται, απευθείας από μέτοχο, είτε ως τέτοιοι θα λογίζονται οι επιλαχόντες, σε περίπτωση εκλογής βάσει καταλόγων. Ορισμός αναπληρωματικών μελών, δεν είναι ωστόσο δυνατό να λάβει χώρα στο αρχικό καταστατικό της ΑΕ.
Η εκλογή ή ο διορισμός αναπληρωματικού μέλους, μπορεί να αφορά στην αναπλήρωση συγκεκριμένου μέλους ή οποιουδήποτε εξ αυτών ανάλογα, με την πράξη εκλογής ή διορισμού των αναπληρωματικών μελών. Αν δεν γίνεται κάποια σχετική αναφορά, τυχόν αναπλήρωση μπορεί να επέλθει για οποιοδήποτε υφιστάμενο μέλος. Περαιτέρω, απαιτείται ο διορισμός των αναπληρωματικών μελών να υποβάλλεται σε δημοσιότητα.
Β. Προσωρινή Αναπλήρωση Λόγω Σύγκρουσης Συμφερόντων.
Η αναπλήρωση μέλους ΔΣ, λαμβάνει χώρα για το υπόλοιπο της θητείας του. Τυχόν αναπλήρωση δεν είναι δυνατό να λάβει χώρα εξαιτίας προσωρινού κωλύματος υφιστάμενου μέλους. Απόκλιση από τα ως άνω, δυνάμει ειδικότερης ρύθμισης, εισάγεται στην περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων μέλους ΔΣ με εκείνα της ΑΕ, με αναγκαία προϋπόθεση να προβλέπεται στην πράξη εκλογής ή διορισμού του αναπληρωματικού μέλους. Στην περίπτωση αυτή, η αναπλήρωση είναι προσωρινή και αφορά τις πράξεις για τις οποίες υφίσταται η σύγκρουση.
Παράσταση Αναπληρωματικών Μελών Σε Συνεδριάσεις ΔΣ.
Προβλέπεται στο νόμο, η δυνατότητα παράστασης των αναπληρωματικών μελών στις συνεδριάσεις του ΔΣ, πριν ενεργοποιηθεί η από μέρους τους αναπλήρωση (τακτικού) μέλους. Η παράσταση αυτή κρίνεται αναγκαία, προκειμένου τα μέλη να ενημερώνονται για τα εταιρικά ζητήματα και να είναι σε θέση κατά συνέπεια, να αναλάβουν τα καθήκοντά τους, σε περίπτωση που συντρέξει λόγος αναπλήρωσης.
Στις εν λόγω συνεδριάσεις, τα αναπληρωματικά μέλη δεν έχουν δικαίωμα ψήφου ούτε και είναι αναγκαίο να προσκαλούνται στις συνεδριάσεις του οργάνου είναι όμως δυνατό, να λαμβάνουν τον λόγο και να εκφέρουν την άποψή τους, κατά την κρίση του προέδρου. Είναι, επίσης, δυνατό να αντιπροσωπεύουν στις συνεδριάσεις και άλλο μέλος του ΔΣ.