Σύμφωνα με την απόφαση υπ’αριθμόν 1815/2019 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών κρίθηκε ότι ο σύντροφος θανούσης με την οποία ήταν σε ελεύθερη ένωση και είχαν τέκνα, δικαιούται να λάβει εύλογη χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη κατά το άρθρο 932 εδάφιο γ’ του Αστικού Κώδικα.
- ΠΟΙΟΥΣ ΚΑΛΥΠΤΕΙ Ο ΟΡΟΣ «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ»
Όπως επισημάνθηκε αναλυτικά στην απόφαση, η παραπάνω διάταξη του Αστικού Κώδικα αποσκοπεί στην προστασία όχι μόνο των προσώπων που τελούν σε στενή συγγενική σχέση με τον θανόντα στο τροχαίο σύμφωνα με τις διατάξεις του Οικογενειακού Δικαίου (σύζυγος με θρησκευτικό ή πολιτικό γάμο, τέκνα, αδέρφια, γονείς κ.ο.κ.) αλλά και εκείνων των οποίων ο ψυχισμός δοκιμάζεται συναισθηματικά εξίσου έντονα από την απώλεια του οικείου τους προσώπου. Σε αυτήν την κατηγορία προσώπων ανήκει και ο σύντροφος θανούσης εάν συζούσε μαζί της σε ελεύθερη ένωση και είχαν αποκτήσει τέκνα. Άλλωστε, βάσει των σύγχρονων κοινωνικών αντιλήψεων η παραδοσιακή έννοια της έγγαμου συμβίωσης δείχνει να μην αποτελεί πλέον την αποκλειστική μορφή της διαμορφούμενης οικογένειας, ενώ, έχουν αναμφίβολα δημιουργηθεί νέες μορφές οικογένειας με εξίσου ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς χωρίς να φέρουν το απαραίτητο, παλαιότερα, νομικό περίβλημα.
- ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τις αποφάσεις Saucedo Gomez κατά Ισπανίας (1999) αλλά και Κοροσίδου κατά Ελλάδας (2011) με τις οποίες αναγνωρίστηκε ότι η συμβίωση δύο προσώπων για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς γάμο σημαίνει την ύπαρξη «οικογενειακής ζωής» κατά την έννοια και με την αυξημένη αξία που της αποδίδει ρητά η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η ύπαρξη ισχυρού ή όχι συναισθηματικού δεσμού με τον θανόντα αποτελεί πραγματικό ζήτημα και κρίνεται κατά περίπτωση από το δικαστήριο.
Καινοτομία» λοιπόν της συγκεκριμένης απόφασης αποτελεί η διεύρυνση του κύκλου των προσώπων που ανήκουν στον όρο οικογένεια. Το δικαστήριο, έχει σε κάθε περίπτωση την δυνατότητα να κρίνει ότι πέρα από τους εγγύτερους συγγενείς του αποβιώσαντος δικαιούνται μερίδιο αποζημίωσης και άλλα πρόσωπα συνδεόμενα με αισθήματα αγάπης, ισχυρής φιλίας και στοργής με τον τελευταίο, αδιαφόρως εάν συζούσαν μαζί του ή όχι. Η θεμελίωση δικαιώματος αποζημίωσης και για άλλα πρόσωπα, πλην των στενών συγγενών του θύματος, επιφέρει περισσότερες δυσκολίες στο έργο του δικαστή και, οπωσδήποτε, οξύνει την αντιδικία μεταξύ των προσώπων τα οποία διεκδικούν «χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης», μιας και όσο περισσότεροι θεμελιώσουν τέτοια αξίωση τόσο μικρότερο θα είναι τελικά το ύψος αυτής που θα επιδικασθεί στον καθένα τους.
- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε εν κατακλείδι, ότι κριτήρια που πρέπει συνδυαστικά να λαμβάνει υπόψη ο Δικαστής για την κρίση του περί της συμπερίληψης ενός προσώπου το οποίο δεν συνδέεται με τον αποβιώσαντα με κάποια από τις παραδοσιακές μορφές συγγενικού δεσμού που προβλέπει ο Αστικός Κώδικας είναι η χρονική διάρκεια της σχέσης του θανόντος με τον αιτούντα την χρηματική αποζημίωση, η συμβίωση, η απόκτηση τέκνων και κάθε άλλο γεγονός το οποίο είναι ικανό κατά την κρίση του Δικαστή να συνδέσει τον δικαιούχο χρηματικής ικανοποίησης και το θύμα με έντονα συναισθήματα αγάπης και εμπιστοσύνης.
