Ο φόρος Γονικών παροχών υπολογίζεται μεταξύ άλλων με βάση την αντικειμενική αξία του αντικειμένου της μεταβίβασης, κυμαίνεται από 0 έως 5% , (βλ. πίνακα παρακάτω) και είναι δυνατή, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η απαλλαγή της πρώτης κατοικίας από το φόρο γονικής παροχής.
Η φορολόγηση των γονικών παροχών αναφέρεται στον Κώδικα Διατάξεων Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια, ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001 (Α’ 266) και στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας ν. 4174/2013 (Α’ 170), όπως ισχύουν, σύμφωνα με τον οποίο επιβάλλεται φόρος δωρεάς, όταν μεταβιβάζεται με γονική παροχή, σε φυσικό, κάθε μορφής περιουσιακό στοιχείο, που βρίσκεται στην Ελλάδα, καθώς και στα κινητά που βρίσκονται στο εξωτερικό και ανήκουν σε Έλληνα ή σε αλλοδαπό που έχει την κατοικία του στην Ελλάδα. Η δε σχετική δήλωση του φόρου γονικής παροχής, υποβάλλεται πριν από την κατάρτιση του σχετικού συμβολαίου στην αρμόδια Δ.Ο.Υ του δωρητή.
Οι ισχύουσες φορολογικές κλίμακες για την γονική παροχή έχουν ως εξής:
Κλίμακα (σε ευρώ) |
Συντελεστής κλιμακίου (%) |
Φόρος Κλιμακίου |
Φορολογητέα Περιουσία |
Φόρος που αναλογεί |
150.000 |
– |
– |
150.000 |
– |
150.000 |
1 |
1.500 |
300.000 |
1.500 |
300.000 |
5 |
15.000 |
600.000 |
16.500 |
Υπερβάλλον |
10 |
ΓΟΝΙΚΗ ΠΑΡΟΧΗ ΧΡΗΜΑΤΩΝ.Η αιτία γονικής παροχής απόκτηση χρηματικών ποσών υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%).
ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ.
Είναι δυνατή, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η απαλλαγή της πρώτης κατοικίας από το φόρο γονικής παροχής και ειδικότερα:
α) το τέκνο που ζητά την απαλλαγή, καθώς και ο σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν όλων των ανωτέρω ακινήτων είναι 70 τ.μ., προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
β) το τέκνο να είναι Έλληνας ή πολίτης κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.) και μόνιμος κάτοικος Ελλάδος επί ένα (1) τουλάχιστον έτος.
γ) το ακίνητο να αποκτάται κατά πλήρη κυριότητα και ολόκληρο.
δ) η κατοικία ή το οικόπεδο να παραμείνει στην κυριότητα του τέκνου για μία τουλάχιστον πενταετία.
ε) το αίτημα για την απαλλαγή να υποβάλλεται με την εμπρόθεσμη δήλωση.
στ) να μην έχει μεταβιβάσει ο δωρεοδόχος κατά την προηγούμενη πενταετία με επαχθή ή χαριστική αιτία: α/ την επικαρπία ή το δικαίωμα οίκησης ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας ή οικοπέδου β/ την ψιλή κυριότητα οικοπέδου ή ιδανικό μερίδιο οικοπέδου που πληρούσαν τις στεγαστικές ανάγκες του,
Η απαλλαγή από το φόρο γονικής παροχής για την απόκτηση πρώτης κατοικίας παρέχεται για μία φορά. Δεν απαλλάσσεται το τέκνο που το ίδιο ή ο σύζυγος ή τα ανήλικα τέκνα αυτών έχουν ήδη τύχει απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης ή γονικής παροχής ή κληρονομιάς.
Η απαλλαγή για απόκτηση ακινήτου με γονική παροχή παρέχεται για αξία κατοικίας μέχρι 200.000 € για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 250.000 € για έγγαμο, η οποία προσαυξάνεται κατά 25.000 € για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 € για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης, χορηγείται απαλλαγή για οικόπεδο αξίας μέχρι 50.000 € για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 100.000 € για κάθε έγγαμο, προσαυξανόμενη κατά 10.000 € για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 € για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα.
Στην απόκτηση ακινήτου γονικής παροχής συνυπολογίζονται οι προγενέστερες γονικές παροχές και οι προίκες του ίδιου δωρητή προς τον ίδιο δωρεοδόχο που έχουν γίνει μετά τις 31-12-2003.
Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται ο τρόπος διαπίστωσης των προϋποθέσεων απαλλαγής και τα δικαιολογητικά που είναι απαραίτητα γι’ αυτή, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της.
Τέλος τονίζουμε ότι η απόκτηση ενός ακινήτου ακόμη και με γονική παροχή κοστίζει. Δεν είναι μόνο ο φόρος που καλούνται οι υπόχρεοι να καταβάλλουν στην εφορία, αλλά είναι και τα συμβολαιογραφικά έξοδα και τα τέλη μεταγραφών των σχετικών πράξεων στα αρμόδια υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία, το ύψος των οποίων διαμορφώνεται ανάλογα με την αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται.