ΜΗ ΠΡΟΣΜΕΤΡΗΣΗ ΣΤΑ ΑΠΟΚΤΗΜΑΤΑ ΣΥΖΥΓΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΟΜΟΡΡΥΘΜΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΤΑΙΡΟΣ
Με πρόσφατη απόφασή του (ΑΠ 312/2023, ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ) ο Άρειος Πάγος έκρινε πως, κατά τον υπολογισμό της συμμετοχής του ενός συζύγου στα αποκτήματα του άλλου, δεν πρέπει να προσμετράται στην περιουσία του συζύγου η αξία περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν κατά κυριότητα σε ομόρρυθμη εταιρεία, ομόρρυθμος εταίρος της οποίας είναι ο σύζυγος.
Περισσότερα…
Σύμφωνα με το α. 1400§1 ΑΚ, «αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει, αφότου τελέστηκε ο γάμος, αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή. Τεκμαίρεται ότι η συμβολή αυτή ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή». Έτσι, αρκεί ο αιτών σύζυγος να αποδείξει την αύξηση της περιουσίας του άλλου συζύγου κατά την διάρκεια του γάμου, προκειμένου να διεκδικήσει την αξία του 1/3 της αύξησης αυτής. Αντίθετα, αν διεκδικεί μεγαλύτερο ποσοστό των αποκτημάτων, τότε καλείται να αποδείξει την συμβολή του για το ποσοστό εκείνο που υπερβαίνει το 1/3 των αποκτημάτων του άλλου συζύγου.
Ως αύξηση, δε, της περιουσίας νοείται όχι μία συγκεκριμένη κτήση, αλλά η διαφορά που υπάρχει στην περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία, ήτοι, κατά την τέλεση του γάμου (αρχική περιουσία) και κατά τον χρόνο που γεννάται η αξίωση για συμμετοχή στα αποκτήματα (τελική περιουσία). Η διαφορά που προκύπτει αποδίδεται κατά κανόνα σε χρήμα στον δικαιούχο σύζυγο.
Ζήτημα προέκυψε εν προκειμένω σχετικά με το αν στην περιουσία του υπόχρεου συζύγου θα έπρεπε να προσμετρηθεί η εμπορική αξία ακινήτων που ανήκαν κατά κυριότητα σε ομόρρυθμη εταιρεία, στην οποία ο σύζυγος είχε την ιδιότητα του ομόρρυθμου εταίρου. Σύμφωνα με την κρίση του ΑΠ, η ιδιότητα εταίρου σε εταιρεία με νομική προσωπικότητα, προσωπική ή κεφαλαιουχική, δεν παρέχει σε αυτόν οποιοδήποτε δικαίωμα περιουσιακής φύσεως επί των επιμέρους περιουσιακών στοιχείων, που απαρτίζουν την εταιρική περιουσία. Από αυτό συνάγεται ότι για τον υπόχρεο σύζυγο, που έχει αποκτήσει, κατά τον κρίσιμο χρόνο της έγγαμης συμβίωσης, με τη συμβολή του δικαιούχου συζύγου, την ιδιότητα μετόχου ή εταίρου εταιρείας με νομική προσωπικότητα και τη διατηρεί, κατά το χρόνο λύσης ή ακύρωσης του γάμου, απόκτημα δεν αποτελούν τα κατ’ ιδίαν στοιχεία, τα οποία συνθέτουν το ενεργητικό της εταιρικής περιουσίας, αλλά η ατομική του περιουσία ως μετόχου ή εταίρου, δηλαδή η οικονομική συμμετοχή του και συγκεκριμένα οι μετοχές ή η μερίδα συμμετοχής του καθώς και τα αναλογούντα στο ποσοστό συμμετοχής καθαρά κέρδη, που αποκόμισε, κατά τη διάρκεια του γάμου και υφίστανται, κατά το χρόνο της αμετάκλητης λύσης ή ακύρωσης του γάμου.
Συνεπώς, μόνο επί αυτών των ατομικών περιουσιακών στοιχείων δύναται να έχει αξίωση συμμετοχής ο δικαιούχος σύζυγος. Τέτοια αξίωση συμμετοχής υπάρχει και επί συμβολής στην απόκτηση μετοχών ή εταιρικής μερίδας, οπότε δύναται να ζητηθεί μέρος αυτών ή μέρος της αξίας τους (ΑΠ 350/2020, ΑΠ 1926/2013, ΑΠ 486/2009).
