Ψηφίστηκε ο νέος Νόμος 4370/2016, με τον οποίον καθιερώθηκε σύστημα εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων με την σύσταση και λειτουργία του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδυτών (ΤΕΚΕ), με όριο κάλυψης μέχρι εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ανά καταθέτη, ενώ προβλέφθηκε και δυνατότητα αποζημίωσης των καταθετών, που ενδέχεται να αγγίζει ακόμα και τις τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ για κάθε δικαιούχο.
Ειδικότερα:
Ο σκοπός του Ν. 4370/2016
Ψηφίστηκε ο Ν. 4370/2016 με τον οποίον ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη το περιεχόμενο της Οδηγίας 2014/49/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναφορικά με το σύστημα της εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων με την λειτουργία του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδυτών.
Το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) αποτελεί φορέα του ελληνικού Συστήματος Καταθέσεων, του συστήματος εγγύησης επενδυτικών υπηρεσιών και Ταμείο Εξυγίανσης Πιστωτικών Ιδρυμάτων.
Πρόκειται για Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, που ιδρύθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 3746/2009, εδρεύει στην Αθήνα, στη διεύθυνση που εκάστοτε ορίζεται με απόφαση του ΔΣ, εποπτεύεται από το Υπουργείο Οικονομικών και δεν αποτελεί δημόσιο οργανισμό ή δημόσιο νομικό πρόσωπο και ευρίσκεται εκτός του στενού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται, ενώ διαθέτει ιδρυτικό κεφάλαιο το οποίο ανέρχεται στο ποσό των οκτώ εκατομμυρίων οκτακοσίων τεσσάρων χιλιάδων εκατόν εννέα (8.804.109) ευρώ.
Αναλυτικότερα, σκοποί του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) είναι:
α) η καταβολή αποζημίωσης δια του Σκέλους Κάλυψης Καταθέσεων (εφεξής ΣΚΚ), στους καταθέτες των πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία ευρίσκονται σε αδυναμία να εκπληρώσουν τις προς αυτούς υποχρεώσεις τους και η χρηματοδότηση μέτρων εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων δια του ΣΚΚ κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο εσωτερικό άρθρο 104 του άρθρου 2 του ν. 4335/2015,
β) η καταβολή αποζημίωσης δια του Σκέλους Κάλυψης Επενδύσεων (εφεξής ΣΚΕ), στους επενδυτές – πελάτες των πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία ευρίσκονται σε αδυναμία να εκπληρώσουν τις προς αυτούς υποχρεώσεις τους, για απαιτήσεις που απορρέουν από την παροχή καλυπτόμενων επενδυτικών υπηρεσιών και
γ) η χρηματοδότηση μέτρων εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων δια του Σκέλους Εξυγίανσης (εφεξής ΣΕ), με σκοπό την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) ως Ταμείου Εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων, εφόσον πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις που ορίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία.
- Το όριο κάλυψης των τραπεζικών καταθέσεων από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ)
Το ανώτατο όριο κάλυψης του συνόλου των καταθέσεων κάθε καταθέτη σε πιστωτικό ίδρυμα που καλύπτεται από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) ορίζεται σε εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ. Το όριο αυτό ισχύει για το σύνολο των καταθέσεων που τηρούνται στο ίδιο πιστωτικό ίδρυμα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των καταθέσεων, το νόμισμα και τον τόπο κατάθεσης εντός της ΕΕ.
Κατ’ εξαίρεση προστατεύονται με πρόσθετο όριο τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ καταθέσεις στις οποίες πιστώνονται ποσά εντός μηνός από την ημερομηνία που έλαβε χώρα η αντίστοιχη δραστηριότητα και που προέρχονται αποδεδειγμένα από μία η περισσότερες από τις κατωτέρω δραστηριότητες και για χρόνο μέχρι έξι (6) μηνών από την ημέρα πίστωσης κάθε σχετικού ποσού:
α) από πώληση ή απαλλοτρίωση ιδιωτικής κατοικίας ή οικοπέδου, για το τίμημα ή την αποζημίωση που καταβάλλεται στον πωλητή που δεν ασχολείται κατ’ επάγγελμα με αγοραπωλησίες ακινήτων, ή ιδιοκτήτη,
β) από καταβολή οφειλής μεταξύ συζύγων, εφόσον το σχετικό ποσό έχει επιδικασθεί με δικαστική απόφαση,
γ) από καταβολή εφάπαξ ή και περιοδικών παροχών λόγω συνταξιοδότησης,
δ) από καταβολή αποζημίωσης λόγω λύσης υπαλληλικής ή εργασιακής σχέσεως απασχόλησης,
ε) από καταβολή αποζημίωσης στους προσωρινά κρατηθέντες, κρατηθέντες ή καταδικασθέντες, οι οποίοι εν συνεχεία αθωώθηκαν σύμφωνα με τη διάταξη 533 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας,
στ) από καταβολή αποζημίωσης λόγω αναπηρίας ή λόγω σωματικής βλάβης που προκλήθηκε από αδικοπραξία,
ζ) από καταβολή ασφαλιστικών παροχών είτε από κοινωνική είτε από ιδιωτική ασφάλιση,
η) από καταβολή αποζημίωσης σε κληρονόμους λόγω θανάτου του κληρονομουμένου ή από καταβολή ποσών που προκύπτουν λόγω κληρονομικής διαδοχής.
Ποσά που πιστώνονται μετά την παρέλευση ενός μηνός από την αντίστοιχη δραστηριότητα θα λαμβάνονται υπόψη εφόσον αποδεικνύεται εγγράφως ότι προέρχονται από τη δραστηριότητα αυτή.
Σε κάθε περίπτωση το σύνολο της αποζημίωσης για κάθε δικαιούχο ποσών που προέρχονται από τις παραπάνω δραστηριότητες δεν δύναται να είναι ανώτερο από τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ.
- Διαδικασία αποζημίωσης καταθετών από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ)
Η προστασία του Νόμου παρέχεται μόνον εφόσον οι δικαιούχοι καταθέτες υποβάλουν σχετικό αίτημα στο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) κατόπιν ανακοινώσεως από το τελευταίο και πάντως εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία αδυναμίας. Το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) αποζημιώνει τους καταθέτες εφόσον μία κατάθεση καταστεί μη διαθέσιμη. Μία κατάθεση καθίσταται μη διαθέσιμη κατά την ημερομηνία αδυναμίας, οπότε και ενεργοποιείται η διαδικασία καταβολής αποζημίωσης.
Οι αποζημιώσεις καταβάλλονται πάντοτε στο νόμισμα της χώρας στην οποία τηρείται ο λογαριασμός.
Η καταβολή αποζημίωσης από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) αναβάλλεται όταν:
α) η κατάθεση έχει δεσμευτεί από δικαστική διαταγή ή απόφαση έως τη χρονική στιγμή κατά την οποία το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) λαμβάνει γνώση της άρσης της δέσμευσης,
β) η κατάθεση υπόκειται σε περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί από εθνικές κυβερνήσεις ή διεθνή όργανα έως τη χρονική στιγμή κατά την οποία το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) λαμβάνει γνώση για την άρση των περιοριστικών μέτρων,
γ) το ποσό προς αποζημίωση αποτελεί μέρος πρόσκαιρου υψηλού υπολοίπου ή
δ) το ποσό προς αποζημίωση πρέπει να καταβληθεί από το ΣΕΚ του κράτους – μέλους υποδοχής.
Το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) καταβάλει τις αποζημιώσεις όταν κατά περίπτωση διαπιστώσει ότι έχουν αρθεί οι λόγοι αναβολής.
Ανεξάρτητα από τις προβλεπόμενες προθεσμίες στις παραγράφους 3 και 4, στην περίπτωση κατά την οποία εναντίον καταθέτη ή άλλου ατόμου που δικαιούται ή έχει συμφέρον σε ποσά που τηρούνται σε λογαριασμό, έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες που οδηγεί σε δέσμευση, όπως ορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 3691/2008, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) αναστέλλει οποιαδήποτε καταβολή μέχρι να κριθεί τελεσίδικα η υπόθεση.
- Προσοχή: Πότε το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) δεν καταβάλει αποζημίωση στον δικαιούχο;
Αποζημίωση δεν καταβάλλεται όταν τους τελευταίους 24 μήνες δεν έλαβε χώρα συναλλαγή σχετική με την κατάθεση και η αξία της κατάθεσης είναι μικρότερη από το διοικητικό κόστος που θα προκαλούσε στο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) η καταβολή της αποζημίωσης αυτής.
Το διοικητικό κόστος του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) θα προσδιορίζεται με απόφαση του ΔΣ και θα δύναται να τροποποιείται εφόσον κρίνεται σκόπιμο. Ως συναλλαγή θεωρείται κάθε πραγματική συναλλαγή δικαιούχου καταθέτη ή τρίτου κατ’ εντολή οποιουδήποτε δικαιούχου, όπως και κάθε αίτημα του δικαιούχου προς το πιστωτικό ίδρυμα για ενημέρωσή του σχετικά με το υπόλοιπο του καταθετικού του λογαριασμού. Ενημέρωση συνιστά ενδεικτικώς η προσκόμιση βιβλιαρίου καταθέσεων και η ενημέρωση αυτού, καθώς και η ερώτηση υπολοίπου που υποβάλλεται μέσω εναλλακτικών δικτύων (ΑΤΜ, διαδικτυακή ή τηλεφωνική τραπεζική κ.λπ.). Η πίστωση των καταθέσεων με τόκους, καθώς και η κεφαλαιοποίησή τους, δεν συνιστούν συναλλαγή.
